ફિલ્મ રિવ્યૂ: અનેક. બાત મે દમ હૈ, પણ હજી દમદાર બની શકી હોત.
મારી રેટિંગ: ૨.૫/૫. (આ ફિલ્મ ૨૭ મે, ૨૦૨૨ના રોજ રિલીઝ થઈ હતી.)
સ્ટાર કાસ્ટ: આયુષ્માન ખુરાના, જેડી ચક્રવર્તી, એન્ડ્રીયા કેવિચુસા, દીપલીના ડેકા, મનોજ પાહવા અને aNEk.
દિગ્દર્શક: અનુભવ સિન્હા.
"મૈં તેરી લડાઈ કે લિયે ચીયર નહીં કર સકતા, તુમ મેરે લડાઈ કે લિયે ચીયર કર નહીં શકતી. હમ સબ ઐસે હી ટ્રેજેડી મેં રહેતે હૈ," અનુભવ સિન્હાની લેટેસ્ટ પોલિટિકલ થ્રિલર 'અનેક'માં એક બાપ પોતાની પુત્રીને આ કહે છે. એ પિતા બળવાથી પ્રભાવિત ઉત્તર પૂર્વ ભારતમાં યુદ્ધ દ્વારા શાંતિ પુનઃસ્થાપિત કરવાના મિશન પર છે, જ્યારે પુત્રી રમત અને રાષ્ટ્રપ્રેમી છે.
પણ આ ફિલ્મની શરૂઆત નથી.
એક પબ પર પોલીસના દરોડા દરમિયાન વંશીય દુર્વ્યવહાર સહન કરતી આઈડો (એન્ડ્રીયા કેવિચુસા) સાથે ફિલ્મ શરૂ થાય છે. આ એક યુવા ઉત્તરપૂર્વીય છોકરી છે, જે રાષ્ટ્રીય કક્ષાની બોક્સર બનવાની તાલીમ લે છે અને તેણે આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરવા માટે અન્ય ખેલાડી સામે નિર્ણાયક મેચ રમવાની બાકી છે. હવે, એ મેચની આગલી રાત્રે, એ એક પબમાં જાય છે જ્યાં દરોડો પડે છે અને પોલીસ તેણીને વંશીય અપશબ્દો (એક સુંદર અનુકૂળ પ્લોટ પોઇન્ટ) ને આધીન 'ચિંકી' 'નેપાળી' 'બેંગકોક મસાજ' જેવા શબ્દો વાપરે છે અને જ્યારે બીજા દિવસે મુખ્ય કોચ ભારતીય ટીમમાં સ્થાન મેળવવાની રાષ્ટ્રીય કક્ષાની બોક્સર બનવાની એની તકોને નકારી કાઢે છે. એને પૂછવામાં આવે છે, “તુમ નેપાલન હો યા બ્યુટી પાર્લરવાલી?” બંને કિસ્સાઓમાં, બાહ્ય દેખાવ ભેદભાવને ‘ચીલી ચિકન’, ‘નેપાળી’, ‘ચીકી’ અને ‘ચીની’ જેવા શબ્દો વડે તેને ઉતારી પાડવામાં આવે છે. આ આઈડો અહીં કોચને ચેલેન્જ આપીને જાય છે કે તે એક દિવસ ઈન્ડિયા તરફથી બોક્સિંગ રમશે. બસ, અહીં દર્શકને અંત ખબર પડી જાય છે કે એ અંતમાં એ આ ચેલેન્જ જીતશે. આ શરૂઆત અને અંતની માવજત જો અલગ રીતે થઈ હોત તો એક શક્તિશાળી તત્વ આધારિત આ ફિલ્મ ચોક્કસ ૫ સ્ટાર મેળવી શકી હોત.
મોટાભાગે, અનેકની વાર્તા ઉત્તર-પૂર્વની સમસ્યાઓ માટે છે અને ફિલ્મની શરૂઆતની ક્રેડિટ સાથે અનેકમાં 'NE'ને હાઇલાઇટ આવે છે. aNEk આ શબ્દ વિવિધ North-East ની સામાજિક-સાંસ્કૃતિક ઓળખને સંકલિત કરે છે.
અહીં એક ટાઈગર સંઘા છે, જે એક અલગતાવાદી જૂથનું નેતૃત્વ કરે છે અને દાયકાઓથી ભારત વિરુદ્ધ છે, એ શાંતિ વાટાઘાટો માટે તૈયાર થાય છે. જ્યારે એના હરીફ જૂથ શાંતિ વાટાઘાટોના વિરોધ સાથે સક્રિય બને છે, ત્યારે કેન્દ્ર સરકાર પરિસ્થિતિ પર પકડ મેળવવા માંગે છે જેથી શાંતિ વાટાઘાટો પર પ્રશ્ન ન થાય. અહીં અમન તરીકે આયુષ્માન ખુરાના (એક શબ્દ જેનો હિન્દીમાંથી 'શાંતિ' થાય છે) ભારત સરકાર તરફથી અન્ડરકવર અધિકારી તરીકે પ્રવેશ કરે છે. અહીં આયુષ્માન ખુરાના બેવડા પાત્રમાં જીવે છે, ના ડબલ રોલ નથી પણ તે સ્થાનિક લોકો સાથે 'જોશુઆ' નામથી રહે છે. આ અમન/જોશુઆ સમગ્ર ઉત્તર-પૂર્વ ભારતમાં રાજકીય હિલચાલના સમગ્ર ઇતિહાસને વ્હાઇટવોશ કરે છે. તે એક અધિકારીને આ વાત એમ કહીને ન્યાયી ઠેરવે છે, “કદાચ, કોઈને શાંતિ નથી જોઈતી. શું એટલા માટે આટલા વર્ષોથી આ સમસ્યાનું નિરાકરણ આવ્યું નથી?” વાર્તા કહીને તમારી મજા ખરાબ કરવી નથી.
પણ કેટલાંક સંવાદો ખૂબ ચોટદાર એટલે કે ફિલ્મ જોતી વખતે એની અસર જબરજસ્ત છે.
“હમકો 'ચિંકી' બુલાતે હૈ, હમકો યહાં ઈન્ડિયા નહીં ચાહિએ.”
“જહાં સે ખુદ નિકલના નહી આતા, વહાં જાતા નહી મેં.”
“પાપા બોલતા હૈ હમ લોગ ઈન્ડિયન નહીં હૈ, ઈસલીયે મુઝે ઈન્ડિયાકી ટીમકે લિયે લડાઈ કરના હૈ”
“લોગોંકી આવાજ પાંચ સાલ મેં એક બાર સુની જા સકતી હૈ, રોજ રોજ નહીં સુની જાયેગી.”
આખી કથાવસ્તુ NE જ છે, ડાયરેક્ટરે અહીં સેવન સિસ્ટર્સ તરીકે ઓળખાતી કોઈ એક સ્ટેટ કે ભાગ વિશે સ્પષ્ટપણે વાત કરી નથી. ફિલ્મમાં અહીંના દરેક વાહનોની નંબર પ્લેટ પણ NE થી શરૂ થાય છે; અહીં પુનર્વસવાટ કેન્દ્રનું નામ "NE પુનર્વસવાટ કેન્દ્ર" છે, આમ જોઈએ તો આવી નાની નાની બાબતો માટે ચીવટ અનુભવે બેશક રાખી છે. જોકે દરેક ગોળીબાર દરમિયાન કોઈ પણ એક વિદ્રોહી, “મુઝે ઘર જાના હૈ” કહેતા તૂટી પડે છે, એ જરા રિપીટ લાગે છે.
આયુષ્માન ખુરાના જોશુઆ/અમન તરીકે શક્તિશાળી જણાય છે. આ અભિનેતા ઈમાનદારી અને વિશ્વાસ સાથે પોતાનો ભાગ ભજવે છે અને કેટલાક નક્કર સંવાદો બોલે છે. નાગાલેન્ડની મોડલ એન્ડ્રીયા કેવિચુસાએ મોટી સ્ક્રીન પર આત્મવિશ્વાસ સાથે પ્રવેશ કર્યો છે. એ તેના પાત્રને ચોક્કસ ન્યાય આપે છે, જે ફિલ્મને વધુ વાસ્તવિક બનાવે છે. મનોજ પાહવા અને કુમુદ મિશ્રા પોતપોતાના ભાગમાં હંમેશાની જેમ ભરોસાપાત્ર છે. લાંબા સમય પછી જેડી ચક્રવર્તીને સ્ક્રીન પર દેખાય છે. મિફામ ઓટ્સલ સહિત બાકીના કલાકારો તેમના ભાગોને અસરકારક રીતે ખેંચે છે. ટાઇગર સંઘા તરીકે લોઇટોન્ગબમ ડોરેન્દ્રના માત્ર થોડા જ દ્રશ્યો છે પરંતુ અનુભવી થિયેટર અભિનેતા એ તેના પાત્રમાં ઉત્સાહપૂર્વક ડૂબી જાય છે. સૌથી આનંદદાયક વળાંક જેડી ચક્રવર્તીનો આવે છે જેની પાસે બહુ વધુ સ્ક્રીન ટાઈમ નથી છતાં જ્યારે તે બોલે છે ત્યારે ધ્યાન ખેંચે છે. “હાઉ ઇસ ધ જોશ? હાઈ સર.” યાદ છે? એમ અહીં “જીતેગા કૌન? હિન્દુસ્તાન.” અસરકારક રીતે વપરાયું છે.
ટૂંકમાં આ એક એક્શન થ્રિલર ફિલ્મ છે જે અનુભવ સિન્હા દ્વારા લખવામાં અને નિર્દેશિત કરવામાં આવી છે, એણે T-Series સાથે તેનું સહ-નિર્માણ પણ કર્યું છે. તેની છેલ્લી ત્રણ ફિલ્મો - મુલ્ક , આર્ટિકલ ૧૫, થપ્પડમાં મજબૂત રીતે વૈચારિક નિવેદનો સાથે દલીલ રજૂ કરવામાં આવી હતી, પરંતુ અહીં એ વાત સ્પષ્ટ રીતે બહાર આવી નથી. ફિલ્મનું સંગીત અનુરાગ સૈકિયાએ આપ્યું છે . એક માત્ર રેપ સોંગ "અનેકનો અવાજ" (૩.૪૮) શકીલ આઝમીએ લખ્યું છે જેને સુનિધિ ચૌહાણ, વિવેક હરિહરન, અનુરાગ સૈકિયાએ સુંદર રીતે સ્વરબદ્ધ કર્યું છે જેનું ફિલ્માંકન પણ આકર્ષક છે.
અંતમાં એટલું કહીશ, “આ ફિલ્મ નહીં જુઓ તો કોઈ ફરક નહીં પડે પણ જોશો તો ચોક્કસ ગમશે.”
આભાર.
ગિરીશ ભવાનજી મેઘાણી (GBMSIR).
ફિલ્મ રિવ્યૂ: અનેક. બાત મે દમ હૈ, પણ હજી દમદાર બની શકી હોત.
મારી રેટિંગ: ૨.૫/૫. (આ ફિલ્મ ૨૭ મે, ૨૦૨૨ના રોજ રિલીઝ થઈ હતી.)
સ્ટાર કાસ્ટ: આયુષ્માન ખુરાના, જેડી ચક્રવર્તી, એન્ડ્રીયા કેવિચુસા, દીપલીના ડેકા, મનોજ પાહવા અને aNEk.
દિગ્દર્શક: અનુભવ...Read more
