The Post 04 July 2022 8.5

????સંતાડેલા સત્યને સમષ્ટિ સમક્ષ સરકાવીને સત્તાધીશોને સંતાપમાં સપટાવીને સફળતાપૂર્વક સ્થાપેલો સળગતો સંસ્કારી સત્યપથ...???? કોઈ પણ દેશની સરકારનું મુખ્ય કામ શું? "જનકલ્યાણ" શબ્દની ફરતે ઘુમતા વાક્યસમૂહ સ્વરૂપનો જવાબ સૌને ખબર હશે. સાથેસાથે એ પણ ખબર હશે કે મુખ્ય કામ સિવાયના પણ કેવાં કેવાં કામ સરકાર દ્વારા થતાં હોય છે. સરમુખત્યારશાહી કે સૈનિકશાસન હોય તો ના કરવાના કાર્યો અંગે સત્તાધીશોને ઝાઝી બીક ના હોય અને જનતાને ઝાઝી નવાઈ કે ફરિયાદ ના હોય. પરંતુ જો લોકશાહી હોય, તો સરકારના કાર્યો સત્તા પર બેઠેલી વ્યક્તિની વ્યક્તિગત લાગણી, ભ્રષ્ટાચાર, મરજી કે ધૂનને આધીન ન હોઈ શકે, પરંતુ જનહિતમાં હોવાં જોઈએ તે સમજણ દેશની હવામાં પ્રસરેલી હોય. જેનું પાલન પણ થાય, પણ દરેક વખતે નહીં. ઘણીવાર સત્તાધીશોની એક ખોટા નિર્ણય બાદ એક આત્મગૌરવ કે પોતાની છાપ જાળવવાની કે ચમકાવવાની ચાનક કે ઘેલછા નકારાત્મક ઘટનાઓનું દુષ્ચક્ર શરૂ કરી દે છે. જેમાં દેશ કે રાજકારણીનું કદ નહીં પણ કદાચ ઉચ્ચ સત્તાધારી ટોળકીની (નેતા, મંત્રીમંડળ, સલાહકાર વગેરે) માનસિકતા કે એકતા ભાગ ભજવતી હોય છે. પુષ્કળ ઉદાહરણો છે કે જેમાં આવાં નકારાત્મક કાર્યોને જે તે દેશની સરકાર જે તે સમયે લાંબા સમય સુધી ગુપ્ત રાખી શકી હોય. અમેરિકામાં લોકશાહી હોવા છતાં જ્યારે વિયેતનામ પર હુમલો કરવામાં આવ્યો ત્યારે લેવાયેલાં ઘણાં નિર્ણયો, ખર્ચાયેલાં નાણાં અને પોતાના જ દેશના જવાનોના ગુમાવેલાં જીવ સામે લોકોનો છૂપો રોષ તો હતો, પરંતુ દેશહિતની કાર્પેટ તળે દબાવી દેવામાં આવ્યો હતો. થોડાં વર્ષો બાદ એક વ્યક્તિ દ્વારા આવા ખોટા નિર્ણયોની સાબિતી સમાન ગુપ્ત દસ્તાવેજો ચોરવામાં આવે છે. અહીંથી શરૂ થાય છે આ ફિલ્મની વાર્તા. આ દસ્તાવેજો "પેન્ટાગોન પેપર્સ" તરીકે ઓળખાય છે. જેમાં વર્ષ ૧૯૪૫ થી ૧૯૬૭ દરમ્યાન વિયેતનામ યુદ્ધ દરમ્યાનની વીસેક વર્ષની તથા તેની પણ અગાઉ વર્ષ ૧૯૪૦ આસપાસની "ફ્રેન્ચ ઇન્ડોચાઇના" ઘટનાક્રમમાં (જેમાં ભારતને કોઈ લેવાદેવા નહોતા. આ તો ફ્રાન્સનું દક્ષિણ એશિયામાં અમુક સ્થાને આધિપત્ય હતું અને ભારત તથા ચીનની નજીકના વિસ્તારના અમુક દેશો મળીને ઇન્ડોચાઇનીઝ નામનો સંઘ બન્યો હતો) અમેરિકન સરકારની ભૂમિકાની વિગતો સામેલ છે. વાત વર્ષ ૧૯૭૧ની છે. ગુપ્ત દસ્તાવેજોની ચોરી કરનાર વ્યક્તિ પ્રથમ તો તેની ઝેરોક્ષ નકલ (હા ભાઈ, ફોટોકોપી) તૈયાર કરે છે. જેમાં દરેક પાને નીચેના ભાગે લખેલ પાના નં. અને ખાસ ઓળખ સમાન લખાણ કાપી નાખે છે. અમુક પાના "ધ ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સ" વર્તમાનપત્ર સુધી પહોંચાડે છે. આ દસ્તાવેજો પાછા ક્લાસિફાઇડ એટલે કે ગુપ્ત ખરાં પરંતુ સરકારી કચેરીમાંથી ચોરવામાં નહોતા આવ્યાં. એક ખાનગી આર્મિ થિંક ટેન્ક ગણાતા નફાના હેતુ વિના સરકારી ખર્ચે ચાલતા રેન્ડ કોર્પોરેશનમાંથી ચોરાયા હતાં.(RAND (Research and development) Corporation) . જેના માટે કામ કરતી વ્યક્તિએ વિયેતનામ યુદ્ધ વખતે સદેહે ગ્રાઉન્ડ ઝીરો મતલબ વિયેતનામમાં હાજર રહીને ઘણી ખાનગી વિગતોનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું. જેનો અર્ક જે તે સમયના અમેરિકન સુરક્ષા સચિવને સલાહ સૂચન તરીકે રજૂ પણ કરાવામાં આવ્યો હતો અને સચિવ દ્વારા સફળતાપૂર્વક નજરઅંદાજ કરીને સંતાડવામાં પણ આવ્યો હતો. આ એ સમય હોય છે કે જ્યારે વધુ એક વર્તમાનપત્ર "ધ વોશિંગ્ટન પોસ્ટ" પોતાના અસ્તિત્વના મહત્વના વળાંક પર ઊભું હોય છે. આ વર્તમાનપત્ર પાસે શેરબજારમાં લિસ્ટિંગ કરવું એટલે કે જાહેર કંપની બનવું, આર્થિક સ્થિતિ જાળવવી કે મજબૂત બનાવવી, શાખ જાળવી રાખવી, અન્ય વર્તમાનપત્રોની સરખામણીએ પોતાનું સ્તર ઊંચું રાખવું, કંઈક નવું અને અન્યોએ ન કર્યું હોય તેવું કરવું વગેરે જરૂરિયાતો એકસાથે આવી પડી હતી. જેમાં વધારો કર્યો હતો રાષ્ટ્રપતિ નિક્સનની પુત્રીના લગ્નનું રિપોર્ટિંગ કરીને સ્ટોરી પ્રથમ પાને છાપવાના નિર્ણય અંગેની મથામણે. જો તેમ કરે અને લોકોને ન ગમે તો વર્તમાનપત્રની શાખ ઓછી થવાની હતી જો ના કરે તો શેરબજારમાં લિસ્ટિંગ માટે ફાઇનાન્સરો દ્વારા જે ઓછું વેલ્યૂએશન નક્કી કરાયું હતું તે હજુ ઓછું થવાની શક્યતા હતી. આટલું ઓછું હતું તેમ વધુ એક મુસીબત આવી પડી હતી. પ્રતિસ્પર્ધી વર્તમાનપત્ર ધ ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સ કંઈક નવાઈની સ્ટોરી આપવાનું હતું. તાબડતોબ જાસૂસી કરવામાં આવી, પણ ખાસ માહિતી ન મળી. છેવટે સીધું છાપેલી સ્ટોરી સાથેનું પ્રતિસ્પર્ધી વર્તમાનપત્ર જ ઓફિસમાં સૌએ વાંચવું પડ્યું. વર્ષોથી સંતાડેલા વિયેતનામ ઘટનાક્રમ સંદર્ભેના અમેરિકન સરકારના નિર્ણયો અંગેની ગરમાગરમ સ્ટોરી પ્રથમ પાને ચમકી હતી. આખા દેશમાં એક ચટપટી લહેર દોડી ગઈ હતી. વ્હાઇટ હાઉસ દ્વારા (અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિના સત્તાવાર ઘર કમ ઓફિસનું નામ) રાષ્ટ્રહિત, ગુપ્તતાનો ભંગ વગેરે શબ્દોનો ડંડો પછાડીને વધુ પર્દાફાશ અંગે પ્રતિબંધ લાદવામાં આવ્યો.... પછી? આગળના તમામ ઘટનાક્રમ નથી કહેવા. ધ વોશિંગ્ટન પોસ્ટ પસ્તાઈ રહ્યું હતું, કારણ કે એક બાજુ તો ધ ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સ પેલી ચટપટી અને લોકનજરમાં લોકહિતને વરેલી નીડર સ્ટોરી મેળવી ગયું અને અહીં અણસાર પણ ન આવ્યો. વધુમાં પોતાના પ્રથમ પાને પેલાં લગ્નના રિપોર્ટિંગના ફોટો સહિતની સ્ટોરી ખુદ તંત્રીને જ મજાક સમાન લાગતી હતી. ભલે એક અદૃશ્ય સ્પર્ધામાં જીત મળી હોય છતાં ફિલ્મની વાર્તામાં ધ ન્યૂયોર્ક ટાઇમ્સ કેન્દ્રમાં નથી. ધ વોશિંગ્ટન પોસ્ટને ટૂંક સમયમાં જ સમાન મુદ્દે વધુ જલદ અને લાંબી સ્ટોરી ચલાવવાનો મોકો મળે છે. જેમાં સરકાર તરફથી પ્રતિબંધ અને કાયદાકીય કાર્યવાહીની શક્યતા સો ટકા હતી. તેથી જ એક નિર્ણય લેવાનો હતો. હા કે ના! સળગતા પથ પર નીડરતાથી આગળ વધવું કે સંકોચાઈને સુરક્ષિત રહેવું! આ કશ્મકશ જ આ ફિલ્મનું કેન્દ્રબિંદુ છે. ધ વોશિંગ્ટન પોસ્ટના માલિક કે કર્તાહર્તા "કે ગ્રહામ"ના રૂપમાં મેરિલ સ્ટ્રીપે કરેલ અદ્ભુત અભિનય મજેદાર છે. એક જાજરમાન, લાગણીશીલ, બુદ્ધિશાળી અને નીડર મહિલાની સશક્ત ભૂમિકા સચોટ રીતે નીભાવી છે. જે પતિ અને પિતાના મૃત્યુ બાદ ફેમિલિ બિઝનેસ સમાન વર્તમાનપત્ર એકલાહાથે પૂર્ણ નિષ્ઠાથી ચલાવી રહ્યાં હતાં. જેના સંદર્ભે વિવિધ મનોસ્થિતિનો સચોટ ચિતાર અભિનયમાં ઝીલાયો છે. જેથી ખરેખર ઉચિત રીતે જ મેરિલ સ્ટ્રીપને ઓસ્કાર એવોર્ડની બેસ્ટ એક્ટ્રેસ કેટેગરીમાં નોમિનેશન મળ્યું હતું. ભલે આ ફિલ્મ માટે એવોર્ડ ન મળ્યો પણ કારકિર્દીમાં વિવિધ કુલ ૪૦૭ જેટલા એવોર્ડ નોમિનેશનમાંથી ૨૦૪માં વિજેતા કે જેમાં ૨૧ વખત ઓસ્કાર એવોર્ડ માટે નોમિનેશન અને ૩ વખત વિજેતા રહેવાની સફળતા સામેલ છે. તેના પરથી આ અભિનેત્રીની અભિનય ક્ષમતાનો અંદાજો લગાવી લેજો. ફિલ્મમાં બીજું મુખ્ય પાત્ર એટલે ધ વોશિંગ્ટન પોસ્ટ વર્તમાનપત્રના એડિટર-ઇન-ચીફ (મુખ્ય તંત્રી) "બેન બ્રેડલી". જે નીભાવ્યું છે અભિનયના બાદશાહ ગણાતા ટોમ હેન્ક્સ દ્વારા. આ અભિનેતા દરેક વખતે પ્રેક્ષકોને સંપૂર્ણ સંતોષ આપવા માટે જાણિતો છે. આથી જ ઘણીવાર આમિરખાનને ભારતનો ટોમ હેન્ક્સ કહેવામાં આવે છે (બંનેના ચહેરા અમુક હેરસ્ટાઇલ અને એન્ગલથી જરા મળતા પણ આવે છે (ટૂંક સમયમાં આવનારી ફિલ્મ "લાલસિંઘ ચડ્ઢા"માં આમિરખાન મુખ્ય ભૂમિકામાં છે. આ ફિલ્મ ટોમ હેન્ક્સ અભિનિત "ફોરેસ્ટ ગમ્પ" ફિલ્મની ઓફિશિયલ હિન્દી રિમેક છે. આથી બંનેની સરખામણી થવાની છે.)) ટોમ હેન્કસે પાત્રની જરૂરિયાત મુજબનો સરસ અભિનય આપ્યો છે. ફિલ્મ ટેકનિકલ ઘણી જ મજબૂત છે. કેમેરા વર્ક ખૂબ સુંદર છે. જો આપને કેમેરા એન્ગલ વિશે ઝાઝી સમજ ન હોય તોપણ ફિલ્મના ઘણાં દૃશ્યો આકર્ષવાના છે. પાત્રની માનસિકતા સાથે તાલમેલ બેસાડતાં ઘણાં સરસ દૃશ્યો સરસ કેમેરા એન્ગલ, ગતિ વગેરે દ્વારા ફિલ્માવાયાં છે. મોટાભાગે વર્તમાનપત્રની ઓફિસ અને ઘરનાં દૃશ્યો છે જેમાં ડિટેલિંગનું ઘણું ધ્યાન રખાયું છે. એ સમયે વર્તમાનપત્રના છાપકામ માટે જરૂરી આખી પ્રક્રિયા અને નાના મોટા લગભગ તમામ મશીનો સરસ રીતે અને યોગ્ય સમયે યોગ્ય બેકગ્રાઉન્ડ મ્યૂઝિક સાથે પીરસાયા છે. જેનાથી ખરેખર ફિલ્મ દર્શનીય બની છે. બે મુખ્ય પાત્રોએ ભલે સરસ અભિનય આપ્યો હોય, છતાં વાર્તાની માંગ મુજબ અન્ય ઢગલો પાત્રોની જરૂર પડી છે. જેમાં પસંદગીને (કાસ્ટિંગ - યુ નો!) પણ દાદ આપવી પડે તેમ છે. એક પણ પાત્ર નબળી કડી નહીં જણાય. પરિસ્થિતિ મુજબ ઘણી વખત ઘણાં પાત્રોએ અચાનક મૌન અને સ્થિર થઈ જવાનું છે, તો ઘણી વખત ભલે ઘોંઘાટ થાય છતાં એકસાથે દોડધામ મચાવવાની છે. મુખ્ય પાત્રોએ પણ ક્યારેક ધીરજ રાખીને ધીરેધીરે વિચારીને નિર્ણય લેવાના છે તો ક્યારેક તીવ્ર બુદ્ધિ અને વ્યવહારુપણાનો પરચો આપીને વાણી, વર્તન અને નિર્ણયમાં સપાટો બોલાવવાનો છે. બસ, આ જ બાબતો આ ફિલ્મને ખાસ બનાવે છે. જે જોવાની અલગ મજા છે. કે જે સામાન્ય અને બોરિંગ બાયોપીકને બદલે રસપ્રદ અને ગતિશીલની છાપ જાળવી રાખે છે. પ્રચંડ તાકાત ધરાવતી સત્તાની સામે પડવું સરળ નથી હોતું. અને જ્યારે વાત આર્થિક સ્થિતિ, સામાજિક દાયિત્વ, વર્ષોથી ઊભી કરેલી શાખ, પત્રકારિતાની પવિત્રતા, જમાવેલો ધંધો નવી ઊંચાઈ પર લઈ જવા પગ નીચે જમીન પણ રહેવા દેવી, હાલ આગળ વધીએ પછી પડશે એવાં દેવાશે, ભેલ કે જેલ - બંને માટે તૈયાર રહીએ વગેરે ઢગલો તત્ત્વો મગજમાં કેમિકલ લોચા પેદા કરી રહ્યા હોય ત્યારે ઘટતા ઘટનાક્રમો જાણે પ્રેક્ષક પણ તેનો એક ભાગ હોય તેવી રીતે રજૂ કરવામાં આ ફિલ્મ સફળ રહી છે. ફિલ્મના જે અલગ અલગ પોસ્ટર રજૂ થયા છે તે પણ રસપ્રદ છે. જે પોસ્ટરમાં પાત્રનો ફોટો હોય તેમાં માત્ર મેરિલ સ્ટ્રીપ અને ટોમ હેન્કસને જ સ્થાન આપ્યું છે. એક પોસ્ટરમાં બેકગ્રાઉન્ડમાં ગ્રે રંગની આડી લીટીઓ જોવા મળે છે. જે પગથિયાં છે. જેમાં નીચે બે નાની દેહાકૃતિઓ જોવા મળે છે. જે પગથિયાં ચડી રહી છે. હા, બંને મુખ્ય પાત્રો. અહીં હીરોઇન ઉપરના પગથિયે છે અને હીરો તેની નીચેના પગથિયે છે. હીરોઇનના બંને પગ એક પગથિયે સ્થિર જણાય છે, હાથ શરીર પાછળ છે અને હથેળીઓ એકબીજી સાથે જકડાયેલી છે. જે કદાચ નિર્ણય અગાઉની માનસિક સ્થિતિ દર્શાવે છે. હીરો ગતિમાં છે. જેની ગંભીર અને ધીમી પણ મક્કમ ચાલ જણાય છે. ફિલ્મનું નામ નીચે નાના અક્ષરોમાં છે. જ્યારે બંને મુખ્ય પાત્રોની અટક ઉપર વધુ મોટા અક્ષરોમાં છે. આ પોસ્ટર ફિલ્મની કથા સંદર્ભે ઘણું સૂચક છે. કપરાં ચઢાણ એકબીજાના સહારે ચડવાના છે, જેમાં આખરી મંજૂરીરૂપી પહેલ હીરોઇને કરીને આગેવાની લેવાની છે. તો હીરોએ બીજું બધું જ સંભાળવાનું છે. ફિલ્મમાં પરિસ્થિતિ મુજબ સરસ બેકગ્રાઉન્ડ મ્યૂઝિક રસ જાળવી રાખે છે. સ્ટોરીટેલિંગ મતલબ કથાશૈલી પણ સરસ છે. મર્યાદિત અને મોટાભાગના ફોર્માલીટી જેવા દૃશ્યો દર્શાવવા પડે તેવાં વિષયને પણ પ્રેક્ષકો સમક્ષ રસપ્રદ રીતે દર્શાવવા સતત જકડી રાખતી કથાશૈલી જોઈએ. જેમાં આ ફિલ્મ પ્રેક્ષકના મનમાં સતત ઉત્તેજના જગાવતી રહીને સફળ રહી છે. હજુ એક વધુ ખાસ ટેકનિકલ પાસું ફિલ્મને આકર્ષક અને બિનકંટાજનક બનાવે છે - એડિટિંગ. ફિલ્મના અંતે પણ આ જ વર્તમાનપત્ર દ્વારા કરાયેલ એક અન્ય મહત્વના અને ઐતિહાસિક પરાક્રમ કે જેના કારણે આગળ જતાં અમેરિકન રાષ્ટ્રપતિએ રાજીનામું આપવું પડ્યું હતું, તેના સંદર્ભે એક ઇશારો કરાયેલ છે. હિટ કે પછી...? વર્ષ ૨૦૧૭માં આવેલી આ ફિલ્મ હિટ રહી હતી. જોવાય કે પછી....? હા, ખાસ જોવાય. કારણો, (૧) સરળતાથી સચોટ માનસિકતા ન દર્શાવી શકાય તેવાં ઘટનાક્રમોને સહજ અને રસપ્રદ રીતે માણવા માટે. (૨) જકડી રાખતું એડિટિંગ અને કથાશૈલી (૩) અમેરિકા શા માટે અમેરિકા છે? મતલબ શા માટે નાગરિક અધિકારો, અતિ શક્તિશાળી સત્તા હોવા છતાં લોકો મીડિયા સાથે ઊભા રહે, ભલભલાં લોકપ્રિય નેતાની ભૂલ સંદર્ભે માત્ર લોકો નહીં પણ મીડિયાએ પણ કેવી રીતે એકતા (ટોમ હેન્ક્સ છેલ્લા દૃશ્યોમાંથી એક દૃશ્યમાં એક બોક્સમાંથી શું કાઢીને મેરિલ સ્ટ્રીપ સમક્ષ ટેબલ પર મૂકે છે તે જોઈ લેજો) દર્શાવીને અમેરિકાનું ઘડતર કર્યું છે તે જાણવા માટે. આ નક્કર ઘડતરના જડતરના કારણે જ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના જૂઠાણાંનો સ્કોર પણ અમેરિકન મીડિયા છાશવારે બહાર પાડી શકે, ટ્રમ્પને વ્હાઇટ હાઉસમાં મોઢામોઢ આકરા પરંતુ સ્પષ્ટ સવાલ પત્રકાર પૂછી શકે વગેરે શક્ય છે. (૪) જાજરમાન - મેરિલ સ્ટ્રીપ અને જાનદાર - ટોમ હેન્ક્સ : આ બે નામ જ આમ તો કાફી છે ફિલ્મ જોવા માટે છતાં ત્રીજું નામ પણ જાણી લો. શાનદાર ડિરેક્ટરનું. કોણ? અતિપ્રખ્યાત, સફળ અને પ્રતિભાશાળી ડિરેક્ટર કે જેમના દ્વારા ફિલ્મને હંમેશ મુજબનું ઉત્તમ ડિરેક્શન મળ્યું છે. ડિરેક્ટરનું નામ - સ્ટિવન સ્પીલબર્ગ. (-હિતેષ પાટડીયા, તા.૪/૭/૨૦૨૨)

????સંતાડેલા સત્યને સમષ્ટિ સમક્ષ સરકાવીને સત્તાધીશોને સંતાપમાં સપટાવીને સફળતાપૂર્વક સ્થાપેલો સળગતો સંસ્કારી સત્યપથ...???? કોઈ પણ દેશની સરકારનું મુખ્ય કામ શું? "જનકલ્યાણ" શબ્દની ફરતે ઘુમતા વાક્યસમૂહ સ્વરૂપનો જવાબ સૌને ખબર હશે. સાથેસાથે એ પણ ખબર હશે કે મુખ્ય કામ સિવાયના પણ કેવાં કેવાં કામ સરકાર દ્વારા થતાં...Read more

Chhalaang 29 June 2022 7.0

ફિલ્મ રીવ્યુ : છલાંગ - CHHALAANG પ્રકાર : ડ્રામા, સ્પોર્ટ્સ, કોમેડી હળવા ઢાળે રળતી, સરળ, નિર્દોષ અને બાળસહજ જેવી કોમેડી રોમેન્ટિક ડ્રામા ફિલ્મ. રાજકુમાર રાવનો સ્ક્રિપ્ટને યોગ્ય અભિનય. સતિષ કૌશિક અને સૌરભ શુક્લાનો પુખ્ત પરંતુ ઊંડાણના અભાવ વાળો અભિનય. જીશાનની જરાક ઓવર એક્ટિંગ. હીરોઇન નુસરત ભરૂચાની સુંદરતા અને સ્માઇલ બંને ગમશે જ. વાર્તા સાવ સરળ છે. હોશિયાર વિદ્યાર્થીને સરળ દાખલો આપો અને પછી એને જજ કરો એવું રાજ કુમાર રાવ અને અન્ય કલાકારો સાથે પણ થયું છે. વાર્તા એટલી બધી સહજ અને લવ ટ્રાએન્ગલનો બાબા આદમના જમાનાનો એટલો બધો પ્રાથમિક કક્ષાનો કન્સેપ્ટ છે કે આ ફિલ્મના રીવ્યુમાં કોઈ સ્પોઈલર એલર્ટ મૂકવાની જરૂર લાગતી નથી. બધુ વાંચી જ લો. કશું ગુમાવશો નહીં કારણ કે રહસ્ય કે સરપ્રાઇઝ જેવું કશું છે જ નહીં. ફિલ્મમાં સાહિત્યની ભાષામાં કહું તો 'ચમત્કૃતિ' અને સરળ ભાષામાં કહું તો 'હવે શું થશે?' જેવી સ્થિતિ માંડ એક વખત જ પેદા થાય છે. જે પણ અલ્પ સમય માટે કે જ્યારે વાલીમંડળ પોતાના સંતાનોને સ્પર્ધામાં ભાગ લેવાની ના પાડે છે. સ્પષ્ટ રીતે બે ભાગમાં વહેંચી શકાય એવી ફિલ્મ. પ્રથમ ભાગમાં પાત્રોનો પરિચય અને પરસ્પર વિકસતો સંબંધ તો બીજા ભાગમાં જિંદગીમાં વિવિધ સ્તરે નિષ્ફળ હીરોની જાતે જ નોકરી, છોકરી અને ટશન જાળવવા ઊભી કરેલી સ્પર્ધાની કશ્મકશ. શાળામાં આળસુ પી.ટી ટીચરને નવી આવેલી કોમ્પ્યુટર ટીચર ગમી જાય છે. બંનેની દોસ્તી શરૂ થતાં જ નવા અને ક્વોલિફાઇડ પી.ટી ટીચર આવે છે જે હીરો સમક્ષ નોકરી અને છોકરી બંને સંદર્ભે પડકાર ઊભો કરે છે. પછી બંને પી.ટી ટીચરો વચ્ચે વિદ્યાર્થીઓને ત્રણ રમતો અંગે તાલીમ આપીને તેમની સ્પર્ધાના નામે પોતાની ટશન સિદ્ધ કરવાની મથામણ કરે છે. બસ, આટલી સરળ વાર્તા છે. વિદ્યાર્થીઓને સ્પર્ધાની તૈયારી કરાવવા માટે હીરો દ્વારા અપનાવાતા વિવિધ પેંતરા થોડો આનંદ આપશે. સ્ક્રિપ્ટ અમુક જગ્યાએ કાચી લાગી છે. જેમ કે હીરો તેના પ્રતિસ્પર્ધી સાથે કબડ્ડીના મેદાનમાં છુટ્ટા હાથની લડાઈ કરે છે તે અગાઉના દિવસોમાં બંને પક્ષ વચ્ચે જરૂરી વાતચીત અને માહોલની અછત. સ્ક્રિપ્ટ ભલે સાદી કે જટિલતાના અભાવ વાળી હોય પરંતુ શાળાનું મકાન, વિદ્યાર્થીઓનો લૂક, મેદાન, શહેર, સ્કુટર વગેરે માહોલ અને વાર્તાને અનુરૂપ દર્શાવાયું છે. કોઈ બિનજરૂરી ગ્લોરીફિકેશન નથી કર્યું. ભૂલો: -હીરોના મનની અવઢવમાં પણ સતત ચડાવ ઉતાર -હીરોના પિતા ડિક્શનરીમાં જોઈને એક શબ્દ બોલે છે. તેનું વારંવાર પુનરાવર્તન બિનજરૂરી લાગ્યું. -હીરોની માતા 'આ વખતે તો હું તારું સગપણ પાકુ કરી જ નાંખીશ' આ વાક્ય એક જ વાતચિતમાં બે વખત બોલે છે પરંતુ નવાઈની વાત એ છે કે સગપણની મુલાકાતનો સીન આખી ફિલ્મમાં આવતો જ નથી. ભૂલી ગયાં હશે કે એડિટ કર્યો હશે. -:-:- ➕✔️ પ્લસ પોઇંટ્સ -:-:- - હીરોનો પરિચિત અને સહજ અભિનય - હીરોઇનની સુંદરતા - મોટાભાગના કલાકરોનો ઠીકઠીક અભિનય - કલાકારોની હરિયાણવી ભાષાની સહજ પકડ - ફેમિલી સાથે જોઈ શકાય તેવી ફિલ્મ -:-:- ➖❌માઇનસ પોઇંટ્સ -:-:- - સાદી સ્ક્રિપ્ટ - નુસરતની સ્માઇલના ક્યારેક ના સમજી શકાતા અર્થ. - પાંચ સારા અને એમાંથી પણ બે તો સિનિયર કલાકાર હોવા છતાં સાદી સ્ક્રિપ્ટના કારણે તેમની અભિનય ક્ષમતાનો પૂરતા પ્રમાણમાં લાભ લઈ જ નથી શકાયો. - સામાન્ય સંગીત. -પ્રિન્સિપાલ ઈલા અરુણનો ગંદો લૂક ***** રેટિંગ : ⭐️⭐️⭐️ ૩.૦ (૫ માંથી) આમ તો ૨.૫ પરંતુ અડધો એક્સ્ટ્રા સ્ટાર : હીરોઇનની સુંદરતા અને તે બોલતી હોય ત્યારે તેને જ જોતા રહેવાનું મન થાય છે તે, શુંટીગના સ્થળની સાદગી અને વિદ્યાર્થીઓના વિસ્તાર કે પરિવેશ મુજબના સહજ લૂક માટે.

ફિલ્મ રીવ્યુ : છલાંગ - CHHALAANG પ્રકાર : ડ્રામા, સ્પોર્ટ્સ, કોમેડી હળવા ઢાળે રળતી, સરળ, નિર્દોષ અને બાળસહજ જેવી કોમેડી રોમેન્ટિક ડ્રામા ફિલ્મ. રાજકુમાર રાવનો સ્ક્રિપ્ટને યોગ્ય અભિનય. સતિષ કૌશિક અને સૌરભ શુક્લાનો પુખ્ત પરંતુ ઊંડાણના અભાવ વાળો અભિનય. જીશાનની જરાક ઓવર એક્ટિંગ. હીરોઇન નુસરત ભરૂચાની સુંદરતા અને...Read more

Dune 29 June 2022 8.0

"ડ્યૂન" એટલે રેતીનો ઢૂવો. રણપ્રદેશમાં રેતીના ઢૂવા હોય પણ ખરાં અને ન પણ હોય. માની લો કે એક એવો પ્રદેશ છે કે જ્યાં સતત ભયંકર ગરમી પડે છે, લગભગ નવ્વાણું ટકા રેતીના ઢૂવા છે, એકાદ ટકામાં જરાતરા ખડક છે અને એના સિવાય વનસ્પતિ તો નામની પણ નથી તો! કલ્પના કરતી વખતે જ ગરમીનો અનુભવ થયો? ફિલ્મ જોતી વખતે ગરમી, તરસ અને સતત સાથે ચાલતા મૃત્યુના ઓછાયાનો આભાસ થતો રહેશે. ફિલ્મ ઈ.સ. ૧૯૬૫ માં ફ્રેન્ક હર્બર્ટ લિખિત નવલકથા “ડ્યૂન” પર આધારિત છે. જેમાં અત્યંત આધુનિક ટેકનોલોજીથી સંપન્ન ભવિષ્યના માનવીની ક્લ્પના છે. લગભગ પૃથ્વી ત્યજીને અન્ય ગ્રહો પર માનવી વસી રહ્યો છે. એ પણ પાછું એકથી વધુ ગ્રહ પર. એમાં એક રેતીના ઢૂવાથી આચ્છાદિત ગ્રહ છે – “અરાકીસ”. અરાકીસ ગ્રહ પર એક ખાસ ચીજ સૌને આકર્ષે છે – “સ્પાઇસ”. સ્પાઇસ એટલે મસાલા નહીં પણ આ ગ્રહ પર રહેલી એક ખાસ ખનીજ. કે જે અદ્દ્ભુત ગુણધર્મો ધરાવે છે. તેનું સેવન કરનાર વ્યક્તિ ખાસ શક્તિઓ ધારણ કરી શકે છે. આ ખનીજથી પ્રકાશની ગતિથી વધુ ઝડપથી સુરક્ષિત મુસાફરી પણ શક્ય છે. આથી જ ઘણાં ગ્રહો પરના લોકોની નજર આ ગ્રહ પર છે. એકાદ ગ્રહના લોકો અહીં આવીને અદ્યતન મશીનોથી જમીનમાંથી આ ખનીજ મેળવવાના પરાક્રમો કરી પણ ચૂક્યા છે અને તેમની મશીનરી અહીં મૂકીને રવાના પણ થઈ ચૂક્યા છે. હવે અન્ય ગ્રહવાસી અહીં એ જ મશીનરીનો ઉપયોગ કરીને વધુ ખનીજ એકત્ર કરવાના છે. જેમાં તેમને હેરાન કરનારા પણ હાજર છે. વધુમાં આ ગ્રહના નિવાસીઓની પણ પાછી અલગ સમસ્યા અને ચાલાકીઓ છે. જે મિત્રતા કરે છે અને નથી પણ કરતા. હજુ વધુ એક જૂથ છે. જે આમ તો આ ગ્રહના માનવીઓ જ છે, પરંતુ ખાસ તાલીમબદ્ધ યોદ્ધાઓ છે. જેઓ “ફ્રીમેન” તરીકે ઓળખાય છે. જેઓ પોતાની શરતો પર પોતાની રીતે જીવે છે. તેમની પાસે ખાસ શક્તિ પણ છે. આટલા બધાંમાંથી મુખ્ય પાત્રો કોણ? તો એ છે એટ્રેડીસ ગ્રહથી અહીં આવેલ રાજા, તેમની પત્ની અને પુત્ર. વાર્તા આખી જણાવવાની નથી, એટલે માત્ર એટલું યાદ રાખો કે ઉક્ત મુજબના બધા એકબીજા સાથે સંબંધ ધરાવે છે અને ઘણી ઘટનાઓ ઘટે છે. જેની પાછળ રાજકારણ,  નોકરશાહી, સૈનિક, દેશપ્રેમ, લોકલાગણી વગેરે તત્ત્વો રહેલા છે. ના, સામાન્ય રાજકીય ખટપટવાળી વાર્તા ના ધારતા. ફિલ્મમાં આકર્ષણના ઘણાં તત્ત્વો છે. ખાસ વાતાવરણ અને ખાસ ભૂપૃષ્ઠ ધરાવતા આ અરાકીસ ગ્રહ પર પવન સાથે રેત ઊડતી રહે છે. ક્યારેક રેતની આંધી પણ આવતી રહે છે. જેથી રાજાનો મહેલ હોય કે અન્ય બાંધકામ, સૌની ડિઝાઇન અલગ જ પ્રકારની બનાવાઈ છે. મહેલમાં પથ્થરથી બનાવેલાં વિશાળ ઓરડા અને ઘણી ઊંચાઈ ધરાવતી છત. જેમાં સાંકડી અને ખુલ્લી બારીઓ. મહેલમાં કુદરતી પ્રકાશ માટે છત તથા દીવાલોમાં કરાયેલી ખાસ વ્યવસ્થા કે જ્યાંથી રેત પણ પાછી પ્રવેશતી રહે છે. વિશાળ દરવાજા અને ઓછાં રાચરચીલાંવાળી સજાવટ વગેરે અલગ જ વાતાવરણ ઊભું કરે છે. ખાસ ડિઝાઇનવાળા અવકાશયાનો જેમકે આડો નળાકાર કે જે વચમાંથી પોલો હોય, ઊભો નળાકાર કે જે સીધેસીધો ઊભો જ ગતિમાં આવે, વિચિત્ર ભૌમિતિક આકારવાળા યાન, નીચેથી સાંકડા અને ઉપરથી પહોળા અને ઘણી આડી-ઊભી- ત્રાંસી સપાટ સપાટીઓ જેવી ડિઝાઇનવાળા ઘર વગેરે જોવાની મજા આવે છે. એક ખાસ ઊડતું ગતકડું છે, કે જે વારંવાર દેખાશે. તે છે તો આમ હેલિકોપ્ટર જેવું પણ પાંખિયા વર્તુળમાં ફરવાને બદલે તીડની પાંખોની જેમ ઉપર નીચે થાય છે. આ હેલિકોપ્ટરનો આકાર પણ તીડ જેવો છે. જે ઘણાં એક્શન દૃશ્યો માટે ફિલ્મમાં તેના ખાસ અવાજ સાથે દેખાશે. વિશેષ પ્રકારના રેતના કીડા છે. જે રેતની અંદર જ પ્રવાસ કરે છે. જે વિશાળ નળાકાર જેવું કદ ધરાવે છે. માનો કે આખી ટ્રક તેના મોઢામાં આરામથી સમાઈ જાય. આ મોઢું પણ પાછું તાંતણાઓથી બનેલું અને ખાસ્સું વિસ્તરણ પામી શકે તેવું. કીડાની લંબાઈ પાછી ચારસો મીટર જેટલી. ના, ગપ્પા નથી મારતો. આ કલ્પનાકથા છે, અને વખણાયેલી નવલકથા પર આધારિત છે તે યાદ રાખો. ખાસ પ્રકારના બોડીશૂટ છે કે જે શરીરનો એક ટીપું જેટલો ભેજ પણ બહાર ન જવા દે. અમુક શૂટમાં તો શરીરનું પ્રવાહી રીસાઇકલ કરીને પીવાની પણ વ્યવસ્થા છે. અરાકીસ ગ્રહ પર પાણીની ભારે અછત છે. ઉપરથી ભયંકર ગરમીમાં ખુલ્લિ હવામાં ફરતી વખતે મોતને છેટું રાખવા માટે શરીરમાં પ્રવાહી જાળવવું કેટલું અગત્યનું છે તે એક સંવાદ પરથી જાણી શકો. જેમાં મૃત્યુ નજીક પહોંચેલી વ્યક્તિને અન્ય વ્યક્તિ કહે છે તે મુજબ તેના શરીરનો ભેજ કામમાં આવશે. ખાસ મહાનુભાવોની મુલાકાત વખતે અભિવાદન માટે હાથ મીલાવવાની જગ્યાએ ટેબલ પર થૂંકવામાં આવે છે કારણ કે, શરીરમાં રહેલ ભેજ આ ગ્રહ પર સૌથી મોંઘી ચીજ ગણાય છે. ટૂંકમાં અલગ જ પરિવેશવાળો ગ્રહ દર્શાવ્યો છે. હાથ પર પહેરેલા એક ગેઝેટને શરૂ કરતાં જ શરીર પર એક અદૃશ્ય કવચરૂપી ઢાલ તૈયાર થઈ જાય છે. જે શરીર પર થતાં પ્રહારને જરાક વાર માટે અટકાવી શકે છે. ફિલ્મના મુખ્ય બે ખાસ વખણાયેલાં પાસાં છે. એક તો સરસ સિનેમેટોગ્રાફી અને બીજું સંગીત. સંગીતકાર છે અતિપ્રસિદ્ધ અને અતિપ્રતિભાશાળી હાન્સ ઝીમર. દુનિયાના જીનીયસ લોકોની યાદીમાં જેમનો સમાવેશ થાય છે તેવા આ સંગીતકારે અગાઉ ઢગલો ફિલ્મોમાં પોતાનું આગવું અને અફલાતૂન સંગીત પીરસેલું છે. "ધ લાયન કિંગ" ફિલ્મ માટે પ્રથમ તો હવે આ ફિલ્મ માટે બીજો ઓસ્કાર એવોર્ડ પણ મેળવ્યો. તેઓ પરંપરાગત વાદ્યો અને ઇલેક્ટ્રોનિક વાદ્યોના મિશ્રણથી ખાસ સંગીત રચવા માટે જાણિતા છે. "ઇન્ટરસ્ટેલર", "ડનક્રિક", "ગ્લેડિયેટર", "ઇન્સેપ્શન", "ધ ડાર્ક નાઇટ" સિરિઝ વગેરે ભવ્ય ફિલ્મોમાં તેમણે ખાસ સંગીત રચ્યું છે. આ ફિલ્મમાં રેતીવાળા ગ્રહને ધ્યાનમાં લઈને ભાઈએ રણમાં થોડા દિવસ પસાર કરીને પોતાની અનુભૂતિના આધારે ખાસ સાઉન્ડટ્રેક તૈયાર કર્યાં છે. ફિલ્મમાં આટઆટલાં આકર્ષક પાસાં હોવા છતાં અમુક બાબતો ખૂંચશે. જેમકે, ભવ્ય ફિલ્મ બનાવી છે તેમાં કોઈ શંકા નથી, પરંતુ જે મજા કે થ્રીલ મળવી જોઈએ તેમાં જરા કચાશ જણાશે. ધીરેધીરે આગળ વધતી વાર્તા ખરેખર શરૂઆતના અડધા કલાકમાં જરા કંટાળો પણ ઉપજાવશે. જોકે જો વીસેક મિનિટ ટકી જશો તો પછી ખાસ ગ્રહની સફર મજા પણ કરાવશે. આ ફિલ્મમાં દૃશ્યનિર્માણ, સાઉન્ડ, બેકગ્રાઉન્ડ મ્યૂઝિક અને ખાસ સાઉન્ડટ્રેક તો પ્રભાવિત કરે છે પણ વાર્તા સંપૂર્ણ સંતોષ નથી આપતી. જરા વિચિત્ર અને સરળતાથી ન સમજાય તેવી શરૂઆત અને છેલ્લે ચાલતા ચાલતા અચાનક નીચે બેસી જાય તેવો લટકતો અંત છે. જેમાં અંત માટે વધુ ફરિયાદ નથી કારણ કે ફિલ્મ નવલકથાના પ્રથમ ભાગ પર આધારિત છે તથા બીજા ભાગના સંદર્ભે ફિલ્મનો પણ બીજો ભાગ ઓક્ટોબર ૨૦૨૩માં રજૂ કરવાની જાહેરાત થઈ ચૂકી છે. હા, વાર્તાનો પ્રારંભ જરા મજા બગાડે છે. તો શું ફિલ્મ સારી નથી? ના, એવું તો ના કહેવાય કારણ કે એવું ખરેખર નથી. ઓસ્કાર એવોર્ડ માટે કુલ દસ કેટેગરીમાં નોમિનેશન પ્રાપ્ત કરેલી આ ફિલ્મમાં મને ઘણાં ટેકનિકલ પાસાં ઉચ્ચ ગુણવત્તા ધરાવતા જણાયાં. ઢીલી વાર્તાશૈલી, ધીમી ગતિ અને જરા ઓછું થ્રીલ ખૂંચ્યું છે. ટૂંકમાં આંખ અને કાનને ઘણો આનંદ કરાવતી આ ફિલ્મ દિલથી જરાક છેટી રહી જાય છે. જે દસ કેટેગરીમાં ઓસ્કાર એવોર્ડ માટે નોમિનેશન મળ્યું તેમાંથી છ કેટેગરીમાં એવોર્ડ પણ મળ્યો. જેની વિગતો પણ ધ્યાને લેવા જેવી છે. (૧) બેસ્ટ ઓરિજિનલ સ્કોર (સંગીત કે સાઉન્ડટ્રેક સમજી શકો.) - વિજેતા (૨) બેસ્ટ વિઝ્યુઅલ ઇફેક્ટ - વિજેતા (૩) બેસ્ટ પ્રોડક્શન ડિઝાઇન - વિજેતા (૪) બેસ્ટ સિનેમેટોગ્રાફી - વિજેતા (૫) બેસ્ટ ફિલ્મ એડિટિંગ - વિજેતા (૬) બેસ્ટ સાઉન્ડ (ફિલ્મોમાં સંગીત અને સાઉન્ડ અલગ ચીજ છે. જેના વિશે વિસ્તૃત માહિતી ક્યારેક કોઈ લેખ સ્વરૂપે આપીશ) - વિજેતા (૭) બેસ્ટ પિક્ચર (ફિલ્મ) - નોમીની (૮) બેસ્ટ એડેપ્ટેડ સ્ક્રિનપ્લે (અન્ય લેખકના લખાણને ફિલ્મમાં શબ્દો દ્વારા વ્યક્ત કરવા લખાતા ડાયલોગ) - નોમીની (૯) બેસ્ટ મેકઅપ અને હેરસ્ટાઇલ - નોમીની (૧૦) બેસ્ટ કોસ્ચ્યુમ ડિઝાઇન - નોમીની આ ફિલ્મ વિશેષ છે. શા માટે? કારણ કે, જે નવલકથા પરથી બની છે તે ફેન્ટસી મતલબ કલ્પનાકથાની દુનિયામાં પ્રસિદ્ધ અને પુષ્કળ વેચાયેલી તથા વંચાયેલી છે.  ફેન્ટસી નવલકથામાં (કલ્પનાકથા) લેખક માટે વિવિધ પરિવેશની કલ્પના કરવી સરળ નથી હોતી. દરેક બાબતની ચોક્કસ પેટર્ન, નિયમ, મર્યાદા વગેરે સાથે સ્થળ, પાત્રો, ઘટનાઓ વગેરેનું ઓછામાં ઓછા એકબીજાની સાપેક્ષે ગળે ઊતરે તેવા તર્ક સાથે સર્જન કરવાનું હોય છે. જ્યારે લખ્યા મુજબનું દૃશ્ય ફિલ્મમાં દર્શાવવું એનાથી પણ અઘરું હોય છે. છતાં જો કોઈ પુષ્કળ મહેનત અને આવડતથી ફિલ્મ બનાવે તો....! એનો જવાબ એટલે આ ફિલ્મ. અગાઉ ઈ.સ. ૧૯૮૪માં આ નવલકથા પર આધારિત સમાન શીર્ષકવાળી ફિલ્મ બની હતી. ઈ.સ. ૨૦૦૦માં એક મીની સિરિઝ પણ બની હતી. વિશેષ કહું તો આ નવલકથા પરથી ફિલ્મ બનાવવા માટે વિવિધ લોકો કે કંપનીઓએ રાઇટ્સ લીધા, વેચ્યા, ફિલ્મ બનાવવાનું વિચારાયું ને પડતી મૂકાઈ... વગેરે મુજબનો લાંબો ઇતિહાસ છે. અર્થાત્ આ નવલકથા વર્ષોથી લોકોના આકર્ષણનું કેન્દ્ર બનેલી છે. જેના પરથી છેવટે હવે અદ્યતન ટેકનોલોજી સાથે સરસ ફિલ્મ બની છે. હિટ કે પછી....? હીટ. જોવાય કે પછી...? આકર્ષક સિનેમેટોગ્રાફી, અલગ અને મેટાલિક ટચ ધરાવતો સાઉન્ડ, સરસ સાઉન્ડટ્રેક, વખણાયેલી કલ્પનાકથામાં (નવલકથા) સામેલ ખાસ પ્રકારના યાન, મકાનો, ગ્રહ વગેરે માણવું રસપ્રદ છે. એટલે હા, ફિલ્મ એકવાર જરૂરથી જોવી જોઈએ.

"ડ્યૂન" એટલે રેતીનો ઢૂવો. રણપ્રદેશમાં રેતીના ઢૂવા હોય પણ ખરાં અને ન પણ હોય. માની લો કે એક એવો પ્રદેશ છે કે જ્યાં સતત ભયંકર ગરમી પડે છે, લગભગ નવ્વાણું ટકા રેતીના ઢૂવા છે, એકાદ ટકામાં જરાતરા ખડક છે અને એના સિવાય વનસ્પતિ તો નામની પણ નથી તો! કલ્પના કરતી વખતે જ ગરમીનો અનુભવ થયો? ફિલ્મ જોતી વખતે ગરમી, તરસ અને સતત સાથે...Read more

Against the Ice 22 June 2022 7.5

જરા અલગ રીતે રીવ્યૂ રજૂ કરું છું. ડબલ કૌંસમાં અમુક માહિતી સતત આપતો રહીશ, જેના વિશે વચ્ચે વિચારતા રહેજો. કારણ છેલ્લે કહીશ. ???? સાહસ, આવડત, શારીરિક ક્ષમતા, પોલાદી જ્ઞાનતંતુ, ટકી રહેવાની જિજીવિષા, ધીરજ વગેરે ગુણોનો સરવાળો હોય છતાં નસીબ આગળ પાંદડું હોય તો ભલભલાં બહાદુર વ્યક્તિની હાલત પણ ખરાબ થઈ જાય. શારીરિક અને માનસિક ખરાબ હાલતમાં પણ આશા અમર રાખીને મન પર કાબૂ રાખવાનું કામ કેટલું કપરું છે તેનું વૃત્તાંત એટલે આ ફિલ્મ. ???? ((બે વ્યક્તિઓએ બરફમાં સ્લેજગાડી સાથે પ્રવાસ શરૂ કર્યો. અત્યંત ઠંડી, પવન અને બરફની સપાટી ઉપર કૂતરાંઓ દ્વારા સ્લેજગાડીઓ ખેંચાઈ રહી હતી.)) ???? ઓ.ટી.ટી પ્લેટફોર્મના જમાનાની સકારાત્મક બાબત એટલે - બોક્સ ઑફિસ કલેક્શન અને બજેટની પણ ચિંતા વિના વિવિધ વિષયે સરસ ફિલ્મો બની શકે. આ તેવાં પ્રકારની જ નેટફ્લિક્સ ઓરિજિનલ ફિલ્મ છે. ???? ફિલ્મ વીસમી સદીના પ્રથમ દસકાના અંત ભાગ - મતલબ વર્ષ ૧૯૦૯ ના જમાનાની સત્ય ઘટના પર આધારિત છે. એ જમાનામાં જી.પી.એસ, સેટેલાઇટ, સ્માર્ટફોન વગેરે ટેકનોલોજી નહોતી. સમગ્ર ભૂમીનો પર્ફેક્ટ નકશો પણ નહોતો. હતો છતાં નહોતો. કેમ? કારણ કે વિવિધ સાહસિકો પોતાની રીતે યાત્રા કરતા અને નકશામાં તે મુજબ સુધારા પણ સૂચવતા. જે સૂચન સાચું છે કે ખોટું તેનું સાબિતી સાથે પ્રમાણપત્ર આપવું કપરું કામ હતું. વાત જ્યારે ગ્રીનલેન્ડ જેવા બરફાચ્છાદિત પ્રદેશની હોય ત્યારે તો દુષ્કર. ???? ગ્રીનલેન્ડ એ વખતે માનવરહિત પ્રદેશ હતો. અહીં પ્રખ્યાત સાહસિક રોબર્ટ પીઅરીએ પોતાના પ્રવાસ દરમ્યાન એક નકશો તૈયાર કર્યો હતો. જે સ્થાપિત નકશાથી અલગ હતો. પીઅરીએ બનાવેલા નકશા મુજબ ગ્રીનલેન્ડના બે ટુકડાં દર્શાવાયાં હતાં. ઉત્તર-પૂર્વના એક ભાગને એક સાંકડી વોટર ચેનલ ગ્રીનલેન્ડથી છૂટી પાડતી હતી. આ ચેનલને પીઅરી ચેનલ નામ આપેલ હતું. ગ્રીનલેન્ડ પર આમ તો વર્ષોથી ડેન્માર્કનું આધિપત્ય હતું. પરંતુ પીઅરીના નવા નકશા બાદ પેલા છુટ્ટા પડેલાં ટુકડા પર અમેરિકા દાવો કરી રહ્યું હતું. જેને રોકવા પીઅરીનો નકશો ખોટો છે અને ગ્રીનલેન્ડ અખંડ ભૂભાગ જ છે તેમ સાબિત કરવું જરૂરી હતું. ???? ((બેમાંથી એકને કૂતરાં પર નિયંત્રણ રાખવાનો અનુભવ નહોતો.)) ???? જ્યાં કિનારા સુધી તો ઉનાળામાં પહોંચી શકાય, પરંતુ ઉનાળામાં પણ કિનારા સુધી બરફ છવાયેલો રહેતો. આથી અંદર પહોંચવું અને ટકવું મુશ્કેલ હતું. એમાં પણ પાછું અજાણી જગ્યાએ કે જ્યાં બરફભૂમી, ઠંડી, રીંછ, પવન વગેરે પરીક્ષા લેતાં હોય ત્યાં ફરીફરીને નકશો તૈયાર કરવો એ તો જીવ જોખમમાં મૂકીને કરાતું સાહસ ગણવું રહ્યું. ???? જોકે માનવી હંમેશા સાહસ માટે લગાવ પણ ધરાવતો હોય છે. ડેન્માર્કનો રાષ્ટ્રીય પ્રશ્ન બનેલી આ તકલીફ માટે એક ટુકડી તૈયાર થઈ. જે ગ્રીનલેન્ડ પહોંચી અને રઝળપાટ કરી પણ પરત ના ફરી. આથી થોડા સમય બાદ બીજી ટુકડી રવાના થઈ. જેમાં પાંછ-છ પુરુષ સભ્યો હતા. જે ગ્રીનલેન્ડના કિનારે "અલાબામા" નામના જહાજ મારફતે શેનોન ટાપુ પર પહોંચી. અહીં બેઝકેમ્પ સ્થાપ્યો અને બે વ્યક્તિઓએ પેલી પરત ન ફરેલી ટુકડીની શોધખોળ શરૂ કરી. ???? કેપ્ટન ઇજનેર મિકેલસન અને તેનો સાથીદાર રઝળપાટ કરીને પાછા આવ્યા. જે દરમ્યાન તેમને અગાઉની ટુકડીના માત્ર એક વ્યક્તિનો મૃતદેહ મળ્યો. જેની પાસેથી એક નકશો મળ્યો. જેમાં એક ખાસ જગ્યાએ "કેન" બનાવેલ હોવાનું દર્શાવેલ હતું. ???? ((કૂતરાં પર નિયંત્રણના બિનઅનુભવી વ્યક્તિથી ભૂલ થઈ. ખાસ સમયે કૂતરાંઓની ઝડપ ઘટી નહીં અને એક અકસ્માત થયો.)) ???? "કેન" એટલે શું? બરફાચ્છાદિત પ્રદેશમાં સાહસિક પોતે ગમે ત્યારે ભૂખમરો, ઈજા વગેરેના કારણે મૃત્યુ પામે અને તેનો મૃતદેહ બરફ નીચે દટાઈ જાય વગેરે વી ઘટનાઓ સામાન્ય હોય. આથી મહત્વના દસ્તાવેજ કે વિગતો સુરક્ષિત રાખવા પથ્થરના કેન બનાવવામાં આવતાં હતાં. "કેન" એટલે પથ્થરોથી બનાવેલો નાનો શંકુ કે ઢગલો કે જેની અંદર ખાસ ચીજ - મોટાભાગે ડાયરી, નકશો, નોંધ વગેરે સાચવીને મૂકી દેવાય. ???? ((સ્લેજગાડી અને કૂતરાં એક ખીણમાં ગબડી પડ્યાં. વ્યક્તિ માંડ બચ્યો પણ ટકી રહેવા અત્યંત જરૂરી થોડો ખોરાક અને થોડું બળતણ (પેરાફીન (પ્રાઇમસ ચલાવવા માટે) ગુમાવી દીધું) )) ???? નકશામાં દર્શાવેલ જગ્યાએ બનાવેલ કેનમાં શું મૂક્યું હતું? ટુકડી ઘણે દૂર સુધી પહોંચી હતી અને પીઅરી ચેનલ અસ્તિત્વ નથી ધરાવતી, ગ્રીનલેન્ડ અખંડ છે વગેરે સાબિત થયેલ હતું આથી તે સંદર્ભની નોંધ કેનમાં મૂકેલ હતી. ???? આમ, તે કેન સુધી પહોંચાય તો અત્યંત મહત્વની સાબિતી હાથ લાગે અને મિશન સફળ થાય. હવે એક તકલીફ હતી. કેપ્ટન મિકેલસન સાથે તપાસયાત્રાએ જઈને પરત આવેલ સાથીદારના એક પગના પંજાને કાપવો પડ્યો હતો. જે જોઈને અન્ય સાથીઓના મોતિયા મરી ગયાં હતાં. તે સૌ વિચારતા હતા કે મૃત્યુની શક્યતા ધ્યાને લઈને હવે ઘરે પરત ફરવાનો નિર્ણય લેવાશે. જોકે તેમની આશા પર પાણી ફેરવીને કેપ્ટન મિકેલસને અગાઉની ટુકડીના નકશા મુજબ પેલા કેનની જગ્યાએ જવાનું નક્કી કર્યું. તેમના મતે જે કામ માટે આવ્યા હતા તે પૂર્ણ કરવું જ જોઈએ. થોડો વિરોધ થયો પણ કેપ્ટન નિર્ણય પર અડગ રહ્યા. અગાઉનો સાથી પગનો પંજો ગુમાવી બેઠો હોવાથી યાત્રા કરી શકે તેમ નહોતો. આથી હવેની નવી યાત્રા માટે સ્વેચ્છાએ સાથીદાર બનવા સૌને ઓફર કરી. કોઈ તૈયાર નહોતુ થતુ. છેવટે મિકેનિક તરીકે સામેલ થયેલા આઇવર ઇવર્સને ઉત્સાહ બતાવ્યો. જે ખરેખર ઉત્સાહના જોરે જ ઉમેદવારી નોંધાવી રહ્યો હતો. બાકી આ પ્રકારની યાત્રા માટે તેની પાસે અનુભવ નહોતો અને તેને આ કામ કરવાનું પણ નહોતું. છતાં અન્ય કોઈ તૈયાર થતુ નહોતુ અને આ ભાઈનો ઉત્સાહ ઊભરાઈ રહ્યો હતો, તેથી કેપ્ટને વ્યવહારુ નિર્ણય લઈને તેને સાથી બનાવ્યો. ???? ((થોડીવાર થાક ખાવા રોકાયા. એક સાથી જરા દૂર ખસ્યો. ખોરાકની અછત હતી અને માંડ જરાતરા પાણીવાળી જગ્યાએ એક સીલ માછલી દેખાઈ. બંદૂકથી નિશાન લીધું, પણ કૂતરાંઓ અચાનક ભસ્યાં અને સીલ પાણીમાં ડૂબકી મારી ગઈ.)) ???? અહીંથી શરૂ થાય છે એક ઐતિહાસિક ઘટનાક્રમ. જે અહીં સળંગ તો નથી જણાવતો પરંતુ અમુક અગત્યની બાબતો જણાવીશ. ???? બંને જણા લાકડાથી બનાવેલી સ્લેજગાડીઓ સાથે રવાના થયા કે જે કૂતરાં દ્વારા ખેંચીને આગળ વધવાનું હતું. ફિલ્મમાં આમ તો બરફ, બરફ અને બરફ દેખાશે. છતાં ઘટનાઓથી ભરપૂર ફિલ્મ છે. સફર દરમ્યાન એક પછી એક કૂતરાના ખોરાકના અભાવે મોત થવા, અશક્ત બનેલા કૂતરાને મારી નાંખવું, મરેલા કૂતરાનો ઉપયોગ અન્ય કૂતરાઓના ભોજન માટે કરવો, કૂતરાઓ સાથે ભાવનાત્મક જોડાણ ન રાખવું, સાથે લીધેલ રાશનનો કરકસરથી ઉપયોગ કરવો, સતત મનોબળ ટકાવી રાખવું, ક્યાંક ફસકી પડતાં બરફથી સાચવવું, તો ક્યાંક અચાનક આવી ચડતા ઊંડા ખાડાથી બચવું, કૂતરાઓ પર નિયંત્રણ રાખવું, સફેદ રીંછનો સામનો કરવો, હિમડંખ ન લાગે તે માટે સતત શરીર ઢાંકેલું રાખવું, કૂતરાઓના મોત બાદ જાતે સ્લેજગાડી ખેંચવી, જરૂરી હોય ત્યારે સ્લેજગાડી ત્યજી દેવી, શક્ય તેટલી ચીજો ત્યજતા રહેવું વગેરે બાબતો તો સફર દરમ્યાન જીવતા રહેવા માટે લાગુ પડે. ???? ((સીલનો શિકાર ચૂકેલ વ્યક્તિને બંદૂકના ધડાકાનો અવાજ સંભળાયો. દોડીને સાથીની નજીક પહોંચ્યો. સાથી ઉપર સફેદ રીંછ હાવી થઈ ગયું હતું. જીવ જોખમમાં હતો.)) ???? બંને જણા નકશા મુજબની જગ્યાએ પહોંચે છે અને સાબિતી પ્રાપ્ત પણ કરે છે. હવે અહીંથી ફરી એક યાત્રા શરૂ કરવાની હતી. અલાબામા જહાજ તરફની પરત યાત્રા. જે પગપાળા જ કરવાની હતી. અલાબામા જહાજવાળી જગ્યાએ પહોંચે તો છે પણ ઝાટકો લાગે છે. સાથીઓ ગેરહાજર છે. જહાજના લાકડામાંથી બનાવેલી બે કેબિન છે. જેમાં એકમાં બંને રહી શકે. બીજીમાં એકાદ વર્ષ ચાલે તેટલો ખોરાક હતો. મોતની બીક બંનેને ઘેરી વળે છે. કારણ કે પરત યાત્રા પૂર્ણ થાય તે પહેલાં જ કિનારા નજીકનું પાણી થીજી ગયું હોય છે. આ શક્યતાને લીધે જ તો સાથીઓ તેમને છોડીને જતા રહ્યા હતા. ???? ((વ્યવહારુ નિર્ણય લઈને અશક્ત કૂતરાને ગોળી મારવી, મૃત કૂતરાનું માંસ અન્ય કૂતરાંઓને ખવડાવી દેવું વગેરે ચાલુ હતું. હવે ખોરાકની અછતથી બંનેને પણ ભૂખમરાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો હતો. એક વખત એક કૂતરાંનું માંસ હાથમાં લઈને એક વિચાર આવ્યો....)) ???? છતાં મક્કમ મનનો કેપ્ટન મિકેલસન સાથીદાર ઇવર્સનને હિમ્મત આપે છે. બંને મનોબળ ટકાવી તો રાખે છે, પણ ચારેબાજુ એક જ પ્રકારનું અને એકધારું સફેદીથી છવાયેલું દૃશ્ય, કોઈ બચાવવા માટે આવશે કે નહીં તેની અનિશ્ચિતતા, બચાવ ટુકડી ઉનાળા સિવાય ના આવે કારણ કે બરફ પીગળે તો જ વહાણ તેમના સુધી પહોંચી શકે, બચાવ અભિયાન માટે ફંડની જરૂર પડે આથી આવું અભિયાન પ્રારંભાય કે નહીં તેની ચિંતા વગેરે માનસિક રીતે તોડી નાખવા માટેના પૂરતા મુદ્દા હતાં. જે ભલભલાં મજબૂત માણસને પણ તોડી નાંખે. વધુમાં સમય એક વિચિત્ર તત્ત્વ છે, જે વહેતો રહીને ક્યારેક તકલીફ ભૂલાવી પણ શકે અને ક્યારેક તકલીફ વધારી પણ શકે. અહીં સંજોગો મુજબ સમય વહેતો રહીને શારીરિક અને માનસિક તકલીફ વધારી રહ્યો હતો. આખી ટુકડીમાં સૌથી મજબૂત ગણાતા કેપ્ટનની જ હાલત ખરાબ થવા લાગી હતી. ???? ((હાથમાં લીધેલ માંસ કૂતરાનું લિવર હતું. જેમાં ઝેરનો ભાગ હોવાની શંકા હતી. આથી પાણી સાથે ગરમ કરીને વાસણમાં ચાંદીની ચેન ઝબોળી. જેથી જો ઝેરની હાજરી હોય તો ચેનનો રંગ બદલાય અને ખબર પડે. રંગ ના બદલાયો અને....)) ???? કેપ્ટન મિકેલસન હવે પોતાની પ્રેયસી વિશે સતત વિચારીને જાણે તેની સાથે વાતચીત કરતો રહેતો હતો. ધીમેધીમે લગભગ પેલી યુવતી તેની નજરની સામે જ રહેવા લાગી. જે દૃષ્ટિભ્રમ, મતિભ્રમ કે આભાસ હતો (hallucination). જે આવી પરિસ્થિતિમાં લાંબા સમય સુધી રહેવાથી ઘણાંને થતો હોય છે. ઇવર્સનને પણ ક્યારેક તેના મૃત દાદા જાણે તેની નજર સામે ચાલીને આવતા દેખાતા હતા. ???? ((બાફેલા લિવરના ટુકડાં આરોગ્યા. પછી બંનેને ઊલટી થવા લાગી...)) ???? પછી શું થયું? બંને કેવી રીતે બચ્યા એ તો તમે ફિલ્મમાં જ જોઈ લેજો. બંને બચ્યા એ પણ એટલા માટે જણાવું છું કારણ કે ફિલ્મ મિકેલસન લિખિત પુસ્તક પર આધારિત છે, તે માહિતી આપને આપવાની છે.(આપી દીધી.) ???? ((અગત્યની સાબિતી હાથ લાગ્યા બાદ કિનારા સુધી જીવતા પરત ફરવા અંગે શંકા હતી. આથી સાબિતી તથા પોતાની લખેલી અન્ય નોંધ રસ્તામાં કેન બનાવીને તેમાં મૂકી દીધી)) ???? ફિલ્મમાં જ્યારે બંનેની સફર શરૂ થાય ત્યારે થોડી જ વાર બાદ એક શબ્દ દેખાશે, "દિવસ ૨૪". જે વાંચીને ઝાટકો લાગશે, પણ મન મક્કમ રાખજો કારણ કે આ તો શરૂઆત માત્ર છે. ???? ((પરત કિનારે પહોંચ્યા અને લાંબી રાહ જોવી શરૂ કરી, કેપ્ટન મિકેલસનને એક સપનું આવ્યું કે રીંછે પેલી સાબિતી અને નોંધ કેનમાંથી બહાર કાઢી નાંખી છે. ફરીથી પગપાળા ત્યાં જઈને સઘળુ ચીજો પાછી લઈ આવવાનું નક્કી કર્યું. અંતર હતું - ૨૦૦ માઇલ... જો સમયસર પાછા ન ફરી શક્યા અને બચાવ ટુકડી આવે, શોધે અને પરત જતી રહે તો! બચાવ ટુકડી માટે એક સંદેશ છોડવાની જરૂર હતી પરંતુ સંદેશ ના છોડ્યો કે જેથી...)) ???? ફિલ્મ મિકેલસન લિખિત પુસ્તક પર આધારિત છે આથી સત્યતા અંગે તો કોઈ કચાશ ન હોય. છતાં ફિલ્મ અદ્ભુત છે કારણ કે તેનું શૂટિંગ ખરેખર કથાની માંગ મુજબના લોકેશન પર કરવામાં આવ્યું છે. જે પણ એક મિશનથી ઓછું કામ નહોતું. આથી જ નેટફ્લિક્સની યૂ-ટ્યુબ ચેનલ પર આ ફિલ્મના મેકિંગ અંગેના વીડિયો પણ જોવાનું સૂચન કરું છું. ???? શા માટે અલગ રીતે રીવ્યૂ રજૂ કર્યો? ફિલ્મની કથામાં જે જિંદગી, મોત, સાહસ, શંકા, અનિશ્ચિતતા, આશા વગેરે સતત વારાફરતી અને આડાઅવળાં ક્રમમાં ઘુમરાતા રહે છે છતાં સફર કે સાહસ ખેડાતું રહ્યું. જેના માટે ત્યારે જરૂરી હતી ધીરજ. આ ફિલ્મ જોતી વખતે વારંવાર વચ્ચે આવતી દિવસ અંગેની માહિતી જોતાની સાથે જ પાત્રોના મનોજગત સાથે તાલ મેળવવા માટે પ્રેક્ષકે અચાનક મગજમાં નવું ભાવજગત પેદા કરવું પડશે. જે સતત કરતા રહીને ફિલ્મના અંત તરફ વધવા માટે પણ જોઈશે - ધીરજ. આ રીવ્યૂ વાંચતી વખતે પણ તમારાં મનમાં માહિતીની સાથેસાથે ડબલ કૌંસમાં એક સફર ખેડાતી રહી હશે. જે કદાચ સહન કરવી પડી હશે. જે હેતુપૂર્વક હતું, કે જેથી તમે પાત્રોની માનસિક દશાનો અંદાજો કે જરા આભાસ માણી શકો. ???? હીટ કે પછી...? ફિલ્મ નેટફ્લિક્સ પર રજૂ થઈ છે. વખણાઈ છે. ઉચ્ચ ગુણવત્તા પણ ધરાવે છે. ???? જોવાય કે પછી...? સાહસ અને માનવીય મર્યાદાઓની અણિ સુધી લડી લેવાની કથા ગમતી હોય તો ખાસ જોવી જોઈએ. રિયલ લોકેશનની શક્ય તેટલી નજીકના વાતાવરણમાં શૂટ કરેલી ફિલ્મ જોવાની ઇચ્છા હોય તો સવિશેષ જોવી જોઈએ. અને જો ઇતિહાસ કે સત્યઘટના અર્થાત્ બાયોપીક પ્રકારની ફિલ્મો ગમતી હોય તો ફરજિયાત જોવી જોઈએ. ????

જરા અલગ રીતે રીવ્યૂ રજૂ કરું છું. ડબલ કૌંસમાં અમુક માહિતી સતત આપતો રહીશ, જેના વિશે વચ્ચે વિચારતા રહેજો. કારણ છેલ્લે કહીશ. ???? સાહસ, આવડત, શારીરિક ક્ષમતા, પોલાદી જ્ઞાનતંતુ, ટકી રહેવાની જિજીવિષા, ધીરજ વગેરે ગુણોનો સરવાળો હોય છતાં નસીબ આગળ પાંદડું હોય તો ભલભલાં બહાદુર વ્યક્તિની હાલત પણ ખરાબ થઈ જાય. શારીરિક અને...Read more

King Richard 19 June 2022 8.5

કોઈ વ્યક્તિના ઘરે બે પુત્રીઓનો જન્મ થાય અને તે એમ કહેવા લાગે કે, "મારાં ઘરે ભવિષ્યની બે ટેનિસ સુપરસ્ટારનો જન્મ થયો છે.", "હું ચેમ્પિયન બનાવવાના બિઝનેસમાં છું." તો! વધુ પડતાં આત્મવિશ્વાસમાં ઝબોળેલાં વાક્યો લાગશે, પરંતુ માનો કે બંને વાક્યો સો ટકા સાચાં પડે તો! રસ પડ્યો! આ રસ જ આ ફિલ્મનો પ્રાણ છે. આ ફિલ્મ વિશે જરાપણ સાંભળ્યું હશે તો એટલી તો ખબર હશે જ કે આ ફિલ્મ વિશ્વ પ્રસિદ્ધ ટેનિસ સ્ટાર બહેનો સેરેના અને વિનસ વિલિયમ્સ અને તેમના પિતાના જીવન પર આધારિત છે. હા, પિતાનું નામ જ ફિલ્મનું શીર્ષક છે. આટલું વાંચીને ભલે તમને દંગલ ફિલ્મની યાદ આવી હોય આખો લેખ જરૂરથી વાંચશો. નવું જાણવા મળશે જ. ચાલો, અલગ રીતે શરૂઆત કરીએ. પ્રથમ તો ત્રણ વાક્યો વાંચો. (૧) આ ફિલ્મની શરૂઆતની ત્રણ મિનિટ જોયા પછી તમને ફિલ્મ અત્યંત રસપ્રદ જણાશે જ. (૨) ઘણી સામ્યતાઓના કારણે દંગલ ફિલ્મ યાદ આવશે, પરંતુ દંગલના આમિર ખાન અને અહીં વિલ સ્મિથ - બંનેમાંથી કોણ ચડીયાતું તે નક્કી નહીં કરી શકો. (૩)IF you fail to plan, You plan to fail. મતલબ - જો તમે આયોજન કરવામાં નિષ્ફળ રહો છો તો તમે નિષ્ફળ થવાનું આયોજન કર્યું છે. કિંગ રિચાર્ડ (રિચાર્ડ વિલિયમ્સ)વર્ષો સુધી આ વાક્યને પૂર્ણ શ્રદ્ધા સાથે પોતાની ૭૮ પાનાની પ્લાનિંગ બુકના સહારે વળગી રહ્યા. દુનિયામાં બીજે આવું ઉદાહરણ જોવા નહીં મળે. એક પરિવાર હતો. જેમાં એક તો દંપતી હતું. જેમાં પત્નીને તેના અગાઉના પતિ સાથેના જીવનથી પ્રાપ્ત થયેલ ત્રણ પુત્રીઓ હતી. એટલે કુલ પાંચ સભ્યો હતાં. પતિ-પત્ની બંને નોકરી કરતાં હતાં. પતિ ૧૯૭૭માં એક ટેનિસ મેચ જુવે છે. જેના અનુસંધાને એક માહિતી ધ્યાને આવે છે કે એક મહિલા ટેનિસ ખેલાડીને ચાર દિવસ રમવાના બદલામાં ચાલીસ હજાર ડોલર પ્રાપ્ત થયાં હતાં. બસ, પતિ ગયું. પતિશ્રી મતલબ રિચાર્ડ વિલિયમ્સના મનમાં એક તર્ક ઘર કરી ગયો કે પોતે ખોટો સમય બગાડી રહ્યા છે. ખોટા બિઝનેસમાં છે. કારણ કે પોતે નોકરી કરીને આખા વર્ષમાં માંડ બાવન હજાર ડોલર કમાતા હતા. રિચાર્ડે તુરંત એક નિર્ણય લીધો. પત્નીને કહ્યું, "આપણને હજુ વધુ બે બાળકોની જરૂર છે." શું હતું આ નિર્ણય પાછળનું કારણ? કારણ છક કરી દે તેવું હતું. રિચાર્ડે મનોમન નક્કી કર્યું હતું કે પોતે વધુ બે બાળકો પેદા કરશે અને બંનેને ટેનિસ સ્ટાર બનાવશે. કે જેથી પોતાના પરિવારની ગરીબી દૂર થઈ શકે અને તમામ સપનાં પૂર્ણ કરી શકાય. રિચાર્ડ પોતાની પત્ની બ્રાન્ડીને મનાવીને ખરેખર વધુ બે સંતાન પ્રાપ્ત કરે છે. ભાઈની ઉતાવળ પણ જુઓ. જૂન ૧૯૮૦માં પુત્રી વિનસનો જન્મ થાય છે તો સપ્ટેમ્બર ૧૯૮૧માં પુત્રી સેરેનાનો જન્મ થાય છે. બંને દીકરીઓને લઈને પિતા રિચર્ડ એટલું બધું લાંબું, ઊંડું અને તર્કબદ્ધ વિચારે છે કે ૭૮ પાનાની આખી યોજનાપોથી (પ્લાનિંગબુક યૂ નો!) તૈયાર કરે છે. (ફિલ્મ મુજબ ૭૮ પેજ, જ્યારે ઇન્ટરનેટ પર વિવિધ જગ્યાએ ૭૦-૯૦ ની વચ્ચે અલગ અલગ આંકડા જોવા મળે છે.) આ યોજના મુજબ બંને બહેનોને સાડા ચાર વર્ષની ઉંમરથી જાતે જ ટેનિસની તાલીમ આપવી શરૂ કરે છે. જેમાં પત્નીનો પણ સાથ મળે છે. વિનસ ૧૧ અને સેરેના ૧૦ વર્ષની થતાં સુધીમાં સરસ ઘડાઈ ચૂકી હોય છે. રિચર્ડ બંને પુત્રીઓની રમતની વીડિયોટેપ અને પોતાની યોજનાપોથીની નકલો સાથે ઘણાં ટેનિસ કોચ અને એકેડમીના પગથિયાં ઘસી નાંખે છે. "મારી પુત્રીઓ શ્રેષ્ઠ છે, બંને ટેનિસ સ્ટાર બનવા માટે જન્મી છે, તેમની વીડિયો ટેપ જુઓ, તેમને ફ્રી કોચીંગ આપો, સગવડ આપો, ભવિષ્યમાં હું તમને વળતર આપીશ...", "મેં વર્ષો સુધીનું આયોજન કર્યું છે, જુઓ મારી યોજના પુસ્તિકા, તે મુજબ હવે તમારે મારી પુત્રીઓને મફતમાં તાલીમ આપવાની થાય છે." વગેરે મક્કમતાથી બોલાયેલાં વાક્યોના બદલામાં સહજ રીતે મોટાભાગે નકારાત્મક જવાબ મળે છે, પરંતુ સતત મહેનતના અંતે છેવટે એક કોચ મળી જ જાય છે. પરંતુ એક તકલીફ હતી, કોચ માત્ર એક પુત્રીને જ મફતમાં તાલીમ આપવા તૈયાર થયા હતા. રીચાર્ડે તેનો પણ તોડ કાઢી લીધો. એક પુત્રી વિનસને મફતમાં તાલીમ અપાવી અને તેની તાલીમનો વીડિયો રેકર્ડ કરીને સેરેનાને જાતે તાલીમ આપવા લાગ્યો. કોચ પણ વિનસથી પ્રભાવિત હતા. તેમણે વિનસને જુનિયર લેવલે રમવાની સલાહ આપી. વિનસ અને સેરેના બંને રમી અને સતત જીતી પરંતુ રિચાર્ડના મનમાં અલગ યોજના હતી. રિચાર્ડને કોચ સાથે માથાકૂટ થઈ અને નવા પ્રતિષ્ઠિત કોચની એકેડમીમાં બંને બહેનોની તાલીમ માટે બુલંદ આત્મવિશ્વાસ સાથે રિચાર્ડ પોતાનો પક્ષ રજૂ કરે છે. કોચ પણ બંને બહેનોની રમતની ગુણવત્તા, રિચાર્ડની મહેનત, ધગશ, તર્ક અને યોજનામાં રહેલી પેલી ભવિષ્યવાણી જેવા પ્લાનિંગથી પ્રભાવિત થઈને એક ઓફર કરે છે. જેની સામે રિચાર્ડ પોતાના આખા પરિવાર માટે આલીશાન ઘર, બંને બહેનોની મફત તાલીમ, પૈસા વગેરે જેવું તગડું પેકેજ ભવિષ્યમાં કોચને નફામાંથી ભાગ આપવાની શરતે મેળવે છે. ના, આ મંજિલ નથી. અહીંથી તો ખાસ શરૂઆત થાય છે. જેના વિશે સંપૂર્ણ વાત નથી કહેવાનો. ફિલ્મ ના જોઈ હોય તો જોતી વખતે થોડો નવાઈનો ડોઝ આપના માટે બાકી રાખીએ. આગળ શું થયું અને કેવી રીતે થયું તે બધું તો નથી જણાવતો પરંતુ ફિલ્મના મુખ્ય પાત્ર વિશે અમુક બાબતો ચોક્કસથી જણાવી શકાય. રિચાર્ડ વિલિયમ્સને ધૂની ગણી શકો તો મહેનતુ પણ ગણવો પડે. તેને તેના પાડોશીએ કરેલી પોલીસ ફરિયાદ (કદાચ ઈર્ષાવશ) માં આપેલ કારણ મુજબ નાની ઉંમરથી પુત્રીઓને સખત તાલીમ માટે ક્રુર નહીં ગણી શકો. કારણ કે ફિલ્મમાં દર્શાવ્યા મુજબ વિનસ કે સેરેનાએ ક્યારેય એવું કહ્યું નથી. ફિલ્મમાં દર્શાવ્યા મુજબ પણ રિચાર્ડે તમામ પાંચેપાચ પુત્રીઓના શિક્ષણ અને સંસ્કાર સિંચન પાછળ પણ સંપૂર્ણ ધ્યાન આપ્યું હતું.   ફિલ્મનું ડિરેક્શન ખૂબ સરસ છે. મોટાંભાગના દૃશ્યો જાણે રીયલ લાગે છે. બેકગ્રાઉન્ડ મ્યૂઝિક ઉત્સાહવર્ધક અને રસ જાળવી રાખે તે મુજબનું છે. મુખ્ય પાત્ર રિચાર્ડ વિલિયમ્સ તરીકે પ્રખ્યાત અભિનેતા વિલ સ્મિથે કોઈ કસર છોડી નથી. જો તમે ઇન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ રિચાર્ડ વિલિયમ્સના રિયલ વીડિયો જોશો તો સમજાશે કે દેખાવ, સ્વભાવ, ઉત્સાહ વગેરે વિલ સ્મિથે સચોટ અભિનય કર્યો છે. એટલે જ વિલ સ્મિથને આ ફિલ્મ માટે શ્રેષ્ઠ મુખ્ય કલાકારનો ઓસ્કાર એવોર્ડ પ્રાપ્ત થયો. ફિલ્મનું શીર્ષક ભલે કિંગ રિચાર્ડ હોય પરંતુ વાત આખા પરિવારની છે. રિચાર્ડ પછી તેના પરિવારના બે સભ્યો એટલે કે વિનસ અને સેરેનાના પાત્રો મહત્ત્વના છે. જેમાં પણ સચોટ અભિનય જોવા મળશે. રિચાર્ડની પત્ની, બે કોચ વગેરેના પાત્રો સંદર્ભે પણ ઉત્તમ અભિનય રજૂ થયેલ છે. જેમાં પત્નીનું પાત્ર ભજવનારને પણ શ્રેષ્ઠ સહાયક કલાકાર માટે ઓસ્કાર એવોર્ડનું નોમિનેશન મળ્યું હતું. ફિલ્મનું ટ્રોલિબેગવાળું પોસ્ટર પ્રથમ દૃષ્ટિએ સરળ લાગતું હશે પરંતુ અત્યંત સૂચક છે. એક પિતા કે જે પોતાની દીકરીઓના ભવિષ્ય અંગે ના માત્ર આયોજન કરે છે પરંતુ સંપૂર્ણ સફળતા માટે વ્યવસ્થિત અને અથાક મહેનત પણ કરે છે. પોસ્ટરમાં ટ્રોલિબેગમાં ઘણાં ટેનિસ બોલ ભરેલાં છે, એક દીકરી તેમાં બેઠેલી છે, બીજી ટ્રોલિબેગ પર પાછળના ભાગે પગ ટેકવીને લટકેલી છે અને પિતા જાણે તમામ ભાર વહન કરી રહ્યો છે - તાલીમ, દીકરીઓની સફળતાની ચિંતા, પોતાની યોજના, પરિવારનું ઉજ્જવળ ભવિષ્ય વગેરે... રિચાર્ડે બંને દીકરીઓની તાલીમના ઘણાં વીડિયો બનાવેલ હતાં. સહેજ સફળતા મળી અને નામ જાણીતું થયું કે તુરંત બંને દીકરીઓના ઇન્ટરવ્યૂ પણ લેવાયાં હતાં. જીવનના એક મહત્ત્વના વળાંકે એક સ્પોર્ટસ્ કંપની વિનસને તગડી ઓફર આપવા માંગે છે ત્યારે રિચાર્ડે સામે ચાલીને ખુદ વિનસ સાથે ચર્ચા કરવાનું કહ્યું. જ્યાં વિનસના કોચ અને રિચાર્ડ પણ હાજર રહે છે. તે વાતચીત દરમ્યાન રિચાર્ડ પોતાના સ્વભાવ મુજબ વચમાં પડીને કંપનીના માણસને ખખડાવે છે. જેમાં રિચાર્ડના મનમાં રહેલી અમુક બાબતોની સ્પષ્ટતાની તીવ્રતા જોવા મળે છે. આ વાતચીતનો પણ વીડિયો રેકર્ડ કરાયો હતો. આ તમામ વીડિયો ઇન્ટરનેટ પર ઉપલબ્ધ છે. ફિલ્મ જોયા બાદ આ તમામ વીડિયો જોવાનું રસપ્રદ બની રહેશે. પ્રતિષ્ઠિત વિમ્બલડન ચેમ્પિયનશીપમાં વર્ષ ૨૦૦૦થી ૨૦૨૧ સુધીમાં લેડીઝ સિંગલ્સ સ્પર્ધામાં કુલ ૧૬ એવી ફાઇનલ મેચ હતી કે જેમાં સેરેના અને વિનસમાંથી કોઈ એક રમી હોય. ચાર વખત બંને સામસામે હતી. સેરેનાએ કુલ ૭ તો વિનસે કુલ ૫ વખત વિમ્બલડન લેડીઝ સિંગલ્સ ટ્રોફી જીતી છે. આ તો માત્ર બંને બહેનોની સફળતાની ઝલક છે. બાકી તમે વાંચતા થાકી જાઓ એટલી વખત બંને વિવિધ સ્પર્ધાઓમાં સફળ રહી છે. કહેવાનો મતલબ એ છે કે ગ્રાન્ડસ્લેમ ચેમ્પિયનશીપમાં ઊતર્યાં બાદ બંને બહેનોએ ટેનિસની દુનિયામાં તરખાટ મચાવી દીધો હતો. હજુ પણ બંને બહેનોએ નિવૃત્તિ નથી લીધી. એટલે જ રિચાર્ડની યોજના સફળ રહી ગણાય. અન્ય કોચની સાથેસાથે રિચાર્ડ પણ આજે બંનેનો કોચ છે જ. શા માટે આ આંકડા જણાવું છું? કારણ કે ફિલ્મમાં રિચાર્ડના મોઢે વારંવાર સાંભળશો કે, "મારાં ઘરે બે ટેનિસ સ્ટારનો જન્મ થયો છે." જે વાક્ય સાચું સાબિત થયું. ફિલ્મ વિશે જો "દંગલ ફિલમ" જેવી જ હશે - મુજબની ધારણા બાંધી હોય તો ચેતજો. દંગલ ફિલ્મમાં પણ એક પિતાની પોતાની બે દીકરીઓને રમતમાં નાનપણથી તાલીમ આપીને સફળ બનાવવાની ઇચ્છા, મહેનત વગેરે તત્ત્વો હતાં. અહીં પણ છે છતાં ઘણું અલગ છે. દંગલ ફિલ્મમાં બોલીવૂડ સ્ટાઇલ મસાલો ભરપૂર હતો. જે છેક ક્લાઇમેક્સ સુધી દેખાયો હતો. (ગીત, સ્લોમોશન સીન, ખાસ શૈલીથી વિરોધીને હરાવવાની સિકવન્સ, કોચને વિલન દર્શાવવો, કાલ્પનિક મજાક મસ્તી વગેરે...) જ્યારે અહીં એવો મસાલો જોવા નહીં મળે છતાં ફિલ્મ રસપ્રદ છે. ફિલ્મનો અંત આર્ટિસ્ટિક ટચ ધરાવે છે. બંને બહેનોએ ઢગલો ગ્રાન્ડસ્લેમ જીત્યાં છે. છતાં ફિલ્મમાં એક પણ ગ્રાન્ડસ્લેમની મેચ દર્શાવાઈ નથી. ક્લાઇમેકસ માટે પ્રો પ્લેયર તરીકે વિનસની ચૌદ વર્ષની ઉંમરે પ્રથમ ટેનિસ મેચ દર્શાવાઈ છે - જેમાં વિનસ હારે છે. છતાં આ મેચ જ શા માટે ક્લાઇમેક્સ માટે પસંદ કરવામાં આવી? તે જાણવા ફિલ્મ જોઈ લેજો. ઓસ્કાર એવોર્ડ માટે છ કેટેગરીમાં નોમિનેશન ગુણવત્તા વિના તો નથી જ મળતું. ફિલ્મ જોવી જોઈએ? - હા. શા માટે? (૧) ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળી ફિલ્મ, પ્રેરણાત્મક ફિલ્મ અને જકડી રાખતી સ્ટોરીટેલિંગ શૈલી છે. (૨) ભલે આશ્ચર્યજનક છતાં લગભગ ૧૦૦% સત્ય ઘટનાઓને આધારિત ફિલ્મ છે. ખુદ સેરેના અને વિનસ બંને આ ફિલ્મની એક્ઝિક્યુટીવ પ્રોડ્યુસર પણ છે.

કોઈ વ્યક્તિના ઘરે બે પુત્રીઓનો જન્મ થાય અને તે એમ કહેવા લાગે કે, "મારાં ઘરે ભવિષ્યની બે ટેનિસ સુપરસ્ટારનો જન્મ થયો છે.", "હું ચેમ્પિયન બનાવવાના બિઝનેસમાં છું." તો! વધુ પડતાં આત્મવિશ્વાસમાં ઝબોળેલાં વાક્યો લાગશે, પરંતુ માનો કે બંને વાક્યો સો ટકા સાચાં પડે તો! રસ પડ્યો! આ રસ જ આ ફિલ્મનો પ્રાણ છે. આ ફિલ્મ વિશે...Read more